Uchwała Nr XXXVII/318/2021

Rady Gminy Raszyn

z dnia  28 stycznia 2021

 

w sprawie przyjęcia „Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV na lata 2021-

 

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 oraz art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.  o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020, poz. 713 ze zm.) w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1i art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1398 ze zm.) uchwala się co następuje:

 

§ 1.

Przedłuża się na kolejne 5 lat realizację wieloletniego programu zdrowotnego pod nazwą „Program profilaktyki zakażeń wirusem  brodawczaka  ludzkiego  HPV  na  lata  2021-2025”            w  brzmieniu załącznika do niniejszej uchwały.

§2.

Wójt Gminy Raszyn co roku uwzględni w projekcie budżetu  środki na realizację Programu,                  w wysokości:

1.  w roku 2021 – 167 400 zł. (słownie złotych: sto sześćdziesiąt siedem tysięcy czterysta)

2.  w roku 2022 – 90 180 zł. (słownie złotych: dziewięćdziesiąt tysięcy sto osiemdziesiąt)

3.  w  roku  2023 – 72 360 zł. (słownie złotych: siedemdziesiąt dwa tysiące trzysta sześćdziesiąt)

4.  w roku 2024 – 56 160 zł. (słownie złotych: pięćdziesiąt sześć tysięcy sto sześćdziesiąt)

5.  w roku 2025 – 58 860 zł. (słownie złotych: pięćdziesiąt osiem osiemset sześćdziesiąt)

§3.

Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Raszyn.

 

§ 4.

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

 

 

 

 

 

„Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV

na lata 2021-2025”

 

 

I.       Opis problemu zdrowotnego

 

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, Human Papilloma Virus) jest jedną z najpowszechniej występujących na świecie chorób przenoszonych drogą płciową. Ma wysoki potencjał zakaźny. Do zakażenia może dojść nawet poprzez kontakt ze skórą okolic intymnych partnera. Czynnikami zwiększającymi ryzyko zakażenia HPV są ryzykowne zachowania seksualne w tym: wczesne rozpoczęcie współżycia seksualnego, duża liczba partnerów, niski poziom higieny intymnej, a także czynniki dodatkowe, jak: długotrwała antykoncepcja hormonalna, palenie tytoniu oraz duża liczba przebytych porodów.

Wyróżniamy wysokoonkogenne i niskoonkogenne typy HPV. Najczęściej rozpoznaje się zakażenia typami 16, 18, 45 i 31 wirusa (wysokoonkogenne) a najczęściej występującymi niskoonkogennymi typami wirusa jest m.in. typ 6 i 11.

Istnieje 100 typów tego wirusa, z których część może być przyczyną łagodnych zmian w postaci brodawek na skórze, część powstawania łagodnych zmian w postaci kłykcin kończystych, a część nowotworów złośliwych jak rak szyjki macicy.

Światowa Organizacja Zdrowia już w 1996 r. uznała typ wirusa HPV 16 i 18 za czynniki rakotwórcze dla człowieka.

Rak szyjki macicy nie jest dziedziczny ani uwarunkowany genetycznie. Jest skutkiem zakażenia onkogennymi typami wirusa HPV, które odpowiadają za 70% przypadków.

Rak szyjki macicy jest nowotworem złośliwym rozwijającym się z nabłonka pokrywającego szyjkę lub kanał szyjki macicy. Z jego powodu co dwie minuty na świecie umiera jedna kobieta. W kraju każdego dnia o chorobie dowiaduje się 10 Polek, połowa z nich umiera. Pod względem zachorowalności i umieralności z powodu tej choroby Polska zajmuje czołowe miejsce wśród krajów Unii Europejskiej. W ostatnich latach wśród przyczyn zgonów Polek z powodu nowotworów złośliwych pierwsze miejsce zajmuje rak płuc, drugie i trzecie rak piersi i jelita grubego. Rak szyjki macicy zajmuje ósme miejsce.

Choroba przebiega podstępnie. W pierwszym okresie nie powoduje niepokojących objawów. Jej rozpoznanie jest możliwe tylko dzięki badaniom cytologicznym. Od chwili zakażenia do rozwoju raka inwazyjnego mija 5-10 lat. Teoretycznie to wystarczająco dużo czasu, aby wykryć chorobę w stadium, w którym jest w pełni uleczalna. W Polsce jednak zbyt rzadko dochodzi do wykrywania zmian na tym etapie choroby.

Standaryzowany według wieku wskaźnik 5-letnich przeżyć chorych na raka szyjki macicy w Europie rejestrowanych w ramach badań EUROCARE, a zdiagnozowanych w latach 2000-2002, wyniósł 62%. W Polsce rejestruje się najniższy odsetek 5-letnich przeżyć na raka szyjki macicy w Europie, na poziomie 52%.

Według Krajowego Rejestru Nowotworów najmłodsza pacjentka z wykrytym rakiem szyjki macicy znalazła się w grupie wiekowej 15-19 lat. Szczyt zachorowań, zgodnie z obserwowanym od lat trendem przypada na kobiety w wieku od 45 do 59 lat.

Najskuteczniejszą formą profilaktyki raka szyjki macicy jest połączenie regularnie wykonywanych badań cytologicznych oraz szczepienia.

Prowadzone od kilku lat badania wskazują na ograniczenie liczby zakażeń wirusem HPV, obserwowane po zastosowaniu szczepionki.

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne szacuje, że szczepienia w Polsce nastolatek i młodych kobiet przeciwko HPV spowodują zmniejszenie ogólnej liczby zachorowań na raka szyjki macicy od 76% do 96% w ciągu 15-20 lat, od rozpoczęcia szczepień.

Ze względu na najlepszą skuteczność szczepionki HPV u kobiet, które nie zetknęły się jeszcze z wirusem, program kierowany jest do dziewczynek w wieku 12 lat. a w roku 2021 także do dziewczynek w wieku 13 i 14 lat, które nie zostały zaszczepione w latach ubiegłych ze względu na brak dostępności szczepionki na rynku.

Wdrożenie wieloletniego programu edukacyjnego połączonego ze szczepieniem przeciwko HPV w populacji dziewcząt, które są jeszcze przed inicjacją seksualną pomoże obniżyć w przyszłości zachorowalność na raka szyjki macicy u kobiet.

 

II. Cele programu

 

Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego jest programem informacyjno-edukacyjnym  opartym  na następujących założeniach:

  1. Stworzenie świadomości zagrożenia rakiem szyjki macicy jedną z chorób wywoływanych zakażeniem wirusem HPV, która rozwija się latami i powoduje przedwczesną umieralność.
  2. Świadomość istnienia zagrożenia zakażeniem wirusem HPV nie może być kwestią wstydliwą i unikaną. Problem ten powinien być częścią rozmów wychowawczych przygotowujących młodych ludzi do dorosłego życia.
  3. Dostępne sposoby zapobiegania rakowi szyjki macicy obejmujące profilaktykę pierwotną, czyli działania podejmowane w celu zapobiegania rozwojowi choroby (styl życia, szczepienia przeciw HPV) oraz profilaktykę wtórną (badania cytologiczne) polegającą na rozpoznawaniu oraz leczeniu choroby we wczesnym etapie. Uświadomienie zaszczepionym dziewczętom, że szczepionka nie gwarantuje ochrony przed wszystkimi typami wirusa HPV i absolutnie konieczne jest wykonywanie okresowych badań cytologicznych.
  4. Szkoły są miejscem, gdzie można dotrzeć do szerokiego grona młodych ludzi. Wprowadzenie edukacji prozdrowotnej na temat raka szyjki macicy do szkół, przyczyni się do podniesienia poziomu wiedzy i zainicjowanie dyskusji, dzięki której kobiety z pokolenia rodziców uczniów podejmą odpowiednie działania profilaktyczne w tym badanie cytologiczne oraz konsultacje lekarskie.

Realizacja programu edukacyjnego w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy może być wsparciem dla prowadzonych ogólnokrajowych działań profilaktycznych w zakresie zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego.

 

1.      Cel główny

 

Zmniejszenie liczby zachorowań i umieralności na raka szyjki macicy poprzez prowadzenie  kampanii informacyjno-edukacyjnej w szkołach oraz wykonanie w każdym roku obowiązywania programu szczepień ochronnych przeciwko wirusowi HPV przy zastosowaniu 4-walentnej szczepionki (6,11,16,18) lub 9-walentnej szczepionki (16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58)  wśród populacji dziewcząt w wieku 12 lat, uczennic klas szóstych szkół podstawowych, a w roku 2021 także dziewczynek w wieku 13 i 14 lat, mieszkanek Gminy Raszyn- zameldowanych na pobyt stały/czasowy lub w przypadku zamieszkania bez zameldowania na umotywowany wniosek rodziców, którzy rozliczają się w Urzędzie Skarbowym w Pruszkowie.

 

2.  Cele szczegółowe

 

  1. Zwiększenie poziomu wiedzy i świadomości rodziców oraz młodzieży w zakresie ryzykownych zachowań oraz chorób przenoszonych drogą płciową, w tym zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego.
  2. Zwiększenie poziomu wiedzy na temat profilaktyki raka szyjki macicy i roli wirusa HPV w jego powstaniu.
  3. Podniesienie świadomości o czynnikach zwiększających ryzyko raka szyjki macicy (profilaktyka pierwotna i wtórna).
  4. Popularyzowanie wśród młodzieży nawyku systematycznego wykonywania badań                  w kierunku wczesnego wykrywania chorób nowotworowych.

3.      Adresaci programu

 

  1. Uczniowie
  2. Rodzice i opiekunowie uczniów
  3. Kadra pedagogiczna szkół.

 

4.      Organizacja programu

 

  1. Program realizowany jest na terenie Gminy Raszyn. Osoby z populacji objętej Programem zostaną zaproszone do wzięcia udziału w jego realizacji.
  2. W okresie obowiązywania Programu przewidziane są coroczne szczepienia ochronne            12 letnich dziewcząt a w roku 2021 także dziewcząt 13 i 14 letnich, poprzedzone przeprowadzeniem w każdej szkole spotkań z zakresu edukacji zdrowotnej dotyczącej zapobiegania rakowi szyjki macicy oraz jedno spotkanie lekarza z rodzicami szczepionych dziewcząt . 
  3. Programem objęte są dziewczęta 12 letnie a w roku 2021 także dziewczęta 13 i 14 letnie, w każdym roku objętym programem tj.:

1)      w roku  2021 rocznik    2007 –  113 dziewczynek,

                                            2008 – 122 dziewczynek,

                                            2009 – 137 dziewczynek,

2)      w roku  2022  rocznik   2010 – 167 dziewczynki,

3)      w roku  2023  rocznik   2011 – 134 dziewczynek,

4)      w roku  2024  rocznik   2012 – 104 dziewczynki,

5)      w roku  2025  rocznik   2013 – 109 dziewczynki.

 

W programie profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV na lata                2021-2025 przewidziane jest szczepienie ochronne 886 dziewcząt poprzedzone badaniem lekarskim przed każdą dawką szczepień (3 lub 2 dawki szczepionki wykonane zgodnie                     z obowiązującą procedurą) oraz ich udział wraz z rodzicami w zajęciach edukacji zdrowotnej, realizowanych w szkołach prowadzonych przez Gminę.

  1. W każdym kolejnym roku kalendarzowym objętym Programem dopuszcza się dla poszczególnych roczników zwiększenie lub zmniejszenie liczby dziewcząt zgodnie            z aktualnym stanem zameldowania lub w przypadku zamieszkania bez zameldowania.
  2. Szczepienia będą dobrowolne, zawsze za zgodą rodziców, którzy zostaną                                  z wyprzedzeniem poinformowani o rozpoczęciu Programu. W szkołach podstawowych na terenie Gminy będą rozdawane deklaracje przystąpienia danego dziecka do Programu. Deklaracje takie będą wysyłane również do rodziców dziewcząt objętych programem nie uczęszczających do szkół na terenie Gminy Raszyn.
  3. Kryteria kwalifikacji do zabiegu szczepień:

1)      dziewczęta w wieku 12 lat a w roku 2021 także dziewczęta 13 i 14 letnie,

2)      brak przeciwwskazań lekarskich do szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV),

3)      pisemna zgoda rodziców lub opiekunów prawnych.

 

5.      Koszty

 

Koszty realizacji Programu w latach 2021-2025 pokrywane będą ze środków własnych Gminy Raszyn w ramach wydatków budżetowych zabezpieczonych w rozdziale 85121 - Ochrona zdrowia  w § 4280 – zakup usług zdrowotnych.

 

Wójt Gminy Raszyn co roku uwzględni w projekcie budżetu środki na realizację Programu,                  w wysokości:

  1. w roku 2021 – 167 400 zł. (słownie złotych: sto sześćdziesiąt siedem czterysta)
  2. w roku 2022 – 90 180 zł. (słownie złotych: dziewięćdziesiąt tysięcy sto osiemdziesiąt)
  3. w roku  2023 – 72 360 zł. (słownie złotych: siedemdziesiąt dwa tysiące trzysta sześćdziesiąt)
  4. w roku 2024 – 56 160 zł. (słownie złotych: pięćdziesiąt sześć tysięcy sto sześćdziesiąt)
  5. w roku 2025 – 58 860 zł. (słownie złotych: pięćdziesiąt osiem osiemset sześćdziesiąt)

 

6.      Monitorowanie i ewaluacja

 

            Podczas oceny zasadności realizacji Programu uwzględnione będą wskaźniki:

  1. liczba dziewcząt uczestniczących w Programie,
  2. liczba dziewcząt objętych szczepieniami,
  3. stopień osiągnięcia sukcesu, określony procentowo – liczba zadeklarowanych dziewcząt /liczba zaszczepionych dziewcząt,
  4. opinie odbiorców bezpośrednich (dziewcząt) oraz pośrednich (rodziców) o Programie.

Oczekiwane efekty realizacji Programu:

1.          zmniejszenie zachorowalności na raka szyjki macicy,

2.          zwiększenie poziomu wiedzy rodziców i uczniów na temat ryzykownych zachowań oraz chorób przenoszonych drogą płciową,

3.          zwiększenie poziomu wiedzy rodziców i uczniów dotyczącej profilaktycznych badań okresowych.

Ocena skuteczności realizacji Programu będzie możliwa po kilkunastu, bądź też dopiero po kilkudziesięciu latach obserwując zmiany, jakie zaszły w osobach, na które oddziaływano poprzez realizację Programu. W chwili obecnej można przyjąć jedynie założenia hipotetyczne: stan zdrowia kobiet na terenie Gminy Raszyn ulegnie znacznej poprawie w zakresie zachorowalności na raka szyjki macicy, ze względu na podjęte działania profilaktyczne – szczepienia przeciw wirusowi HPV przy zastosowaniu 4-walentnej szczepionki (6,11,16,18) lub 9-walentnej szczepionki (16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58).

 

7.      Okres realizacji programu

 

                   Program będzie realizowany w latach 2021 – 2025.